Ngaba amayeza okubulala izitshabalalisi kukutya ayonakalisa impilo yakho?

Umxholo

• Zithini i-Pesticides?
• Iindidi zezibulali zinambuzane
• Amayeza okubulala izitshabalalisi
• I-Organic okanye i-Biopesticides
• Alawulwa njani amaNqanaba okubulala izinambuzane?
• Ithembeke Kangakanani Imida Yokhuseleko?
• Ziziphi iimpembelelo zeMpilo yokuBonakaliswa kwePesticide High?
• Zingaphi izibulali-zinambuzane ekutyeni?
• Ngaba mbalwa amayeza okubulala izitshabalalisi kwi-Organic Foods?
• Ngaba zimbalwa izinto ezibulala izitshabalalisi kwiZakhi zofuzo eziGuquliweyo?
• Ngaba kufuneka ukunqande ukutya usebenzisa i-Pesticides?
• Umgca osezantsi

Abantu abaninzi banexhala malunga nemichiza yokubulala izitshabalalisi ekutyeni.

Amayeza okubulala izitshabalalisi asetyenziselwa ukunciphisa ukonakaliswa kwezityalo kukhula, iimpuku, izinambuzane kunye neentsholongwane. Oku kwandisa imveliso yeziqhamo, imifuno kunye nezinye izityalo.

Eli nqaku ligxile kwintsalela yokubulala izitshabalalisi, okanye iyeza lokubulala izitshabalalisi ezifumaneka kumphezulu weziqhamo kunye nemifuno xa zithengwa njengokutya.

Ihlola ezona ntlobo zixhaphakileyo zezibulali zinambuzane ezisetyenziswa kulimo lwanamhlanje kunye nokuba ingaba iintsalela zazo ziyayichaphazela na impilo yabantu.

Zithini i-Pesticides?

Ngengqondo ebanzi, i-pesticides ziikhemikhali ezisetyenziselwa ukulawula nayiphi na into enokuthi ihlasele okanye yonakalise izityalo, iivenkile zokutya okanye amakhaya.

Ngenxa yokuba zininzi iintlobo zezinambuzane ezinokubakho, kukho iintlobo ezininzi zezibulali zinambuzane. Le ilandelayo yimizekelo:

• Inambuzane: Ukunciphisa intshabalalo kunye nongcoliseko lwezityalo ezikhulayo nezivunwa zizinambuzane kunye namaqanda azo.
• Amayeza okubulala ukhula: Kwakhona kwaziwa njengababulali bokhula, oku kuphucula isivuno sezityalo.
• Iradenticides: Kubalulekile ukulawula ukutshatyalaliswa kunye nokungcola kwezityalo ngezilwanyana ezinobuthi kunye nezifo ezithwala impuku.
• Iifungicides: Kubaluleke ngokukodwa ukukhusela isivuno esivunyiweyo kunye nembewu kwimbola yokubola.

Uphuhliso lwendlela yezolimo, kubandakanya neyeza lokubulala izitshabalalisi, lonyuse isivuno sezolimo kulimo lwanamhlanje ngezihlandlo ezibini ukuya kwesibhozo ukusukela ngeminyaka yoo-1940 (1).

Kwiminyaka emininzi, ukusetyenziswa kwezibulali zinambuzane kwakungekho mthethweni. Nangona kunjalo, ifuthe lamayeza okubulala izitshabalalisi kwindalo esingqongileyo nakwimpilo yabantu liphantsi koqwalaselo olukhulu ukusukela ekupapashweni kweSilent Spring nguRachel Carson kwi1962.

Namhlanje, amayeza okubulala izitshabalalisi aphantsi koqwalaselo olukhulu ngakumbi oluvela kurhulumente nakwimibutho engekho phantsi korhulumente.

Isibulala-zinambuzane esifanelekileyo singatshabalalisa izinto ekugxilwe kuzo ngaphandle kokubangela naziphi na iziphumo ezibi ebantwini, kwizityalo ekungajoliswanga kuzo, kwizilwanyana nakwindalo esingqongileyo.

Ezona zinambuzane zisetyenziswa ngokuxhaphakileyo zisondela kuloo mgangatho ufanelekileyo. Nangona kunjalo, abafezekanga, kwaye ukusetyenziswa kwabo kunempilo kunye nokusingqongileyo.

Amayeza okubulala izitshabalalisi ajonge ukutshabalalisa izitshabalalisi ngaphandle kokuchaphazela kakubi abantu nendalo. Izitshabalalisi ziye zaphucuka ngokuhamba kwexesha, kodwa akukho nanye egqibeleleyo ekunikezeleni ngolawulo lwezinambuzane ngaphandle kwemiphumo emibi.

Iindidi zezibulali zinambuzane

Amayeza okubulala izitshabalalisi kunokuba yinto yokwenziwa, oko kuthetha ukuba zenziwe kwiilebhu zeshishini, okanye kwindalo.

Imichiza yokubulala izitshabalalisi, okanye i-biopesticides, yimichiza yendalo, kodwa inokuphinda iveliswe kwiilebhu ukuze zisetyenziswe kulimo lwezinto eziphilayo.

Amayeza okubulala izitshabalalisi

Imichiza yokubulala izinambuzane eyenziweyo yenzelwe ukuba izinzile, ibe nobomi obushelfini obulungileyo kwaye kube lula ukuyihambisa.

Ziyilelwe ukuba zisebenze ekujoliseni izinambuzane kwaye zibe netyhefu ephantsi kwizilwanyana ekungajoliswanga kuzo nakwindawo esingqongileyo.

Iiklasi zamayeza okubulala izitshabalalisi zibandakanya oku kulandelayo (2):

• I-Organophosphates: Izinambuzane ezijolise kwinkqubo yeemvakalelo. Uninzi lwazo luye lwayekiswa okanye lwathintelwa ngenxa yokuveza ityhefu ngengozi.
• IiCarbamates: Amayeza okubulala izinambuzane achaphazela inkqubo yemithambo-luvo ngokufanayo nee-organophosphates, kodwa azinabungozi kangako, njengoko iziphumo zazo zikhawuleza ziphele.
• IPyrethroids: Kwakhona kuchaphazela inkqubo luvo. Yinguqulelo eveliswe elebhu yento yokubulala izinambuzane yendalo efumaneka kwiiChrysanthemums.
• I-Organochlorines: Ukubandakanya i-dichlorodiphenyltrichloroethane (DDT), ezi zivaliwe ikakhulu okanye zithintelwe ngenxa yeziphumo ezibi kokusingqongileyo.
• Neonicotinoids: Izinambuzane ezisetyenziswa kumagqabi nasemithini. Okwangoku ziphantsi koqwalaselo yi-US EPA kwiingxelo zomonakalo ongalindelekanga kwiinyosi.
• IGlyphosate: Eyaziwa njengemveliso ebizwa ngokuba yiRoundup, lo mayeza wokubulala ukhula ubaluleke kakhulu ekulimeni izityalo eziguqulweyo.

I-Organic okanye i-Biopesticides

Ukulima ngokwemvelo kusetyenziswa i-biopesticides, okanye imichiza yokubulala izitshabalalisi yendalo evele kwizityalo.

Zininzi kakhulu iintlobo zokuchaza apha, kodwa i-EPA ipapashe uluhlu lwee-biopesticides ezibhalisiweyo.

Kwakhona, iSebe lezoLimo laseMelika ligcina uluhlu lwelizwe lwezinto zokubulala izitshabalalisi ezenziweyo nezithintelweyo.

Nantsi imizekelo embalwa ebalulekileyo yokubulala izitshabalalisi:

• Rotenone: Isibulali zinambuzane esisetyenziswa ngokudibeneyo nezinye izitshabalalisi zezifo. Kuveliswa ngokwendalo njengoqongqothwane kuthintelwa zizityalo ezininzi zetropiki kwaye kuyaziwa ngokuba yityhefu yokuloba.
• I-Copper sulphate: Utshabalalisa ukungunda kunye nokhula. Nangona ikwahlulelwa njenge-biopesticide, iveliswa kwimizi-mveliso kwaye inokuba yityhefu ebantwini nakwimekobume kumanqanaba aphezulu.
• Iioyile zeHorticultural: Ibhekisa kwizicatshulwa zeoyile ezivela kwizityalo ezahlukeneyo ezineziphumo ezichasene nezinambuzane. Oku kwahlukile kwizithako zazo kunye neziphumo ebezingalindelekanga ezinokubakho. Ezinye zingonakalisa izinambuzane eziluncedo njengeenyosi (3).
• Bt ityhefu: Iveliswe yintsholongwane kwaye isebenza ngokuchasene neentlobo ezininzi zezinambuzane, ityhefu ye-Bt iye yaziswa kwezinye iintlobo zezityalo eziphilayo eziguqulweyo (GMO).

Olu luhlu alunabubanzi, kodwa lubonisa iikhonsepthi ezimbini ezibalulekileyo.

Okokuqala, “into ephilayo” ayithethi ukuba akukho zinambuzane. Endaweni yoko, ibhekisa kwiindidi ezizodwa zemichiza yokubulala izitshabalalisi eyenzeka kwindalo kwaye isetyenziswa endaweni yokubulala izinambuzane.

Okwesibini, “okwemvelo” akuthethi ukuba “ayiyityhefu.” Amayeza okubulala izitshabalalisi nawo angayingozi kwimpilo yakho nakwindalo esingqongileyo.

Amayeza okubulala izitshabalalisi ayenziwa kwiilebhu. I-organic okanye i-biopesticides iyilelwe kwindalo, kodwa inokuphinda iveliswe kwiilebhu. Nangona indalo, ezi azisoloko zikhuselekile ebantwini okanye kwindalo esingqongileyo.

Alawulwa njani amaNqanaba okubulala izinambuzane?

Iindidi ezininzi zezifundo zisetyenziselwa ukuqonda ukuba ngawaphi amanqanaba ezibulali zinambuzane ayingozi.

Eminye yemizekelo ibandakanya amanqanaba okulinganisa kubantu abathe bavezwa ngempazamo kwizibulala-zinambuzane, ukuvavanywa kwezilwanyana kunye nokufunda impilo yexesha elide yabantu abasebenzisa imichiza yokubulala izitshabalalisi kwimisebenzi yabo.

Olu lwazi ludityanisiwe ukudala imida yokuvezwa okukhuselekileyo.

Umzekelo, elona thamo lisezantsi lesibulali zinambuzane elibangela olona phawu lufihlakeleyo lubizwa ngokuba "lelona zinga liphantsi liqwalaselwe," okanye iLOAEL. Inqanaba "lesiphumo esibi alibonwanga," okanye i-NOAEL, ngamanye amaxesha lisetyenziswa ().

Imibutho efana noMbutho wezeMpilo weHlabathi, iGunya loKhuseleko loKutya e-Europe, iSebe lezoLimo lase-US kunye noLawulo lwezoKutya kunye noLawulo lweziyobisi basebenzisa olu lwazi ukwenza umqobo wokubhengeza okuthathwa njengokukhuselekileyo.

Ukwenza oku, bongeza ukhuselo olongezelelekileyo ngokumisela umyinge we-100-1,000 amaxesha asezantsi kune-LOAEL okanye NOAEL ().

Ngokulumka kakhulu, iimfuno zolawulo kusetyenziso lwezibulali zinambuzane zigcina izixa zezinambuzane ekutyeni zingaphantsi kwamanqanaba ayingozi.

Imibutho emininzi elawula imida yokhuseleko kwimichiza yokubulala izitshabalalisi ekuboneleleni ngokutya. Le mida igcinwe kakhulu, ithintela ukubulala izitshabalalisi kumaxesha amaninzi asezantsi kunedosi esezantsi eyaziwayo ukuba ingadala ingozi.

Ithembeke Kangakanani Imida Yokhuseleko?

Isigxeko esinye sokukhusela umda kwimichiza yokubulala izitshabalalisi kukuba ezinye izitshabalalisi - ezenziwayo kunye nezinto eziphilayo - ziqulathe izinyithi ezinzima ezifana nobhedu, ezakha emzimbeni ngokuhamba kwexesha.

Nangona kunjalo, uphononongo lomhlaba e-India wafumanisa ukuba ukusetyenziswa kweyeza lokubulala izinambuzane akuzange kubangele amanqanaba aphezulu ezinyithi ezinzima kunalawo afunyanwa kumhlaba ongenazinambuzane (5).

Olunye ugxeko kukuba ezinye zezinto ezifihlakeleyo, ezingapheliyo kwiziphumo zempilo yokubulala izitshabalalisi zinokungafunyanwa ziindidi zezifundo ezisetyenziselwa ukumisela imida ekhuselekileyo.

Ngesi sizathu, ukubeka esweni okuqhubekayo kweziphumo zempilo kumaqela anokuchazwa okuphezulu ngokungaqhelekanga kubalulekile ukunceda ukucokisa imigaqo.

Ukophulwa kwale miqobo yokhuseleko akuqhelekanga. Isifundo sase-US sifumene amanqanaba e-pesticide ngaphezulu kwemingcele elawulwayo kwi-9 kwayi-2,344 yasekhaya kunye ne-26 ngaphandle kwe-4,890 yeesampulu zemveliso yokungenisa (6).

Ngaphaya koko, uphononongo lwaseYurophu lufumene amanqanaba e-pesticide ngaphezulu komgaqo wabo olawulayo kwi-4% ye-40,600 yokutya kumazwe ali-17 (6).

Ngethamsanqa, nokuba amanqanaba agqithisile kwimingcele yolawulo, kunqabile ukuba kubangele ingozi (6,).

Ukuphononongwa kwamashumi eminyaka edatha e-US kufunyenwe ukuqhambuka kwezifo ezibangelwa kukubulala izitshabalalisi ekutyeni akuzange kubangelwe kukusetyenziswa kwesiqhelo kwezibulali zinambuzane, kodwa kuneengozi ezinqabileyo apho amafama ngamanye asebenzise iyeza elingalunganga ().

Amanqanaba okubulala izitshabalalisi kwimveliso kunqabile ukugqitha imingcele yokhuseleko kwaye ihlala ingabangeli monakalo xa isenzeka. Uninzi lwezifo ezinxulumene nesitshabalalisi sisiphumo sokusetyenziswa gwenxa ngengozi okanye ukubhencwa emsebenzini.

Ziziphi iimpembelelo zeMpilo yokuBonakaliswa kwePesticide High?

Zombini ezi zinto zenziweyo kunye ne-organic biopesticides zineziphumo ezibi kwimpilo kwiidosi eziphezulu kunezo zifunyanwa kwiziqhamo nakwimifuno.

Kubantwana, ukuvezwa ngengozi kwinqanaba eliphezulu lamayeza okubulala izitshabalalisi kunxulunyaniswa nomhlaza wobuntwana, ukunqongophala kwengqwalaselo yokuphazamiseka kwengqondo (ADHD) kunye ne-autism (9,).

Olunye uphononongo lwabantwana abali-1,139 lufumene umngcipheko wokunyusa i-ADHD ngama-50 ukuya kuma-90% kubantwana abanamanqanaba aphezulu okuchama kwezibulali zinambuzane, xa kuthelekiswa nalawo anamanqanaba omchamo asezantsi (,).

Kolu phononongo, bekungacacanga nokuba ngaba amayeza okubulala izitshabalalisi afunyenwe kumchamo avela kwimveliso okanye okunye ukuvezwa kwendalo, njengokuhlala kufutshane nefama.

Olunye uphononongo alubonisanga ziphumo zempilo kwiintsana ezingama-350 ezizelwe abasetyhini abanamanqanaba aphezulu okubulala izitshabalalisi ngexesha lokukhulelwa, xa kuthelekiswa noomama abanamanqanaba asezantsi okubulala izitshabalalisi ().

Uphononongo lwezitshabalalisi zemithi ezisetyenziswayo kulimo lwafumanisa ukuba ukusetyenziswa kwe rotenone kunxulunyaniswa nesifo sika Parkinson kamva ebomini (14).

Zombini izinto zokwenziwa kunye ne-organic biopesticides zinxulunyaniswe nokwanda komhlaza kumanqanaba aphezulu kwizilwanyana zaselebhu (15).

Nangona kunjalo, umngcipheko womhlaza owandileyo unxulunyaniswe nexabiso elincinci lezibulali zinambuzane kwimveliso.

Olunye uphononongo lophononongo oluninzi luye lwagqiba ukuba amathuba okuba nomhlaza ukusuka kumayeza okubulala izitshabalalisi atyiwe ngexesha lokuphila angaphantsi kwesigidi ().

Ukuchaphazeleka ngengozi okanye ngengozi yokubulala izinambuzane ezinxulumene nomsebenzi kunxulunyaniswa neminye imihlaza kunye nezifo ze-neurodevelopmental. Nangona kunjalo, amanqanaba asezantsi amayeza okubulala izitshabalalisi afumaneka kukutya akunakulimaza.

Zingaphi izibulali-zinambuzane ekutyeni?

Uphengululo olubanzi lwezibulali zinambuzane ekutyeni luyafumaneka kuMbutho wezeMpilo weHlabathi (17).

Olunye uphononongo lubonise i-3% yama-apile asePoland aqulathe amanqanaba okubulala izitshabalalisi ngaphezulu komda wokhuseleko osemthethweni wezinambuzane ekutyeni ().

Nangona kunjalo, amanqanaba ebengaphakamanga ngokwaneleyo ukuba angadala ingozi, nakubantwana.

Amanqanaba amayeza okubulala izitshabalalisi kwimveliso anokuncitshiswa ngokuhlamba, ngokupheka nangokwenza ukutya ().

Olunye uphononongo lophononongo lufumanise ukuba amanqanaba e-pesticide ancitshiswe nge-10-80% ngeendlela zokupheka nezokulungisa ukutya ().

Ngokukodwa, ukuhlamba ngamanzi etephu (nangaphandle kwesepha okanye iisepha) kunciphisa amanqanaba okubulala izitshabalalisi ngama-60-70% ().

Amanqanaba okubulala izitshabalalisi kwimveliso yesiqhelo iphantse yahlala ingaphantsi komda wokhuseleko. Banokuncitshiswa ngakumbi ngokuhlamba ngamanzi kunye nokupheka ukutya.

Ngaba mbalwa amayeza okubulala izitshabalalisi kwi-Organic Foods?

Akumangalisi ke ukuba imveliso yendalo inezinga eliphantsi lemichiza yokubulala izinambuzane. Oku kuguqulela kumanqanaba asezantsi okwenziwa kwamayeza okubulala izitshabalalisi emzimbeni (22).

Olunye uphononongo kubantu abadala abangaphezu kwama-4,400 babonisa ukuba abo banika ingxelo yokusetyenziswa okuthe chu kwemveliso ye-organic babenamanqanaba asezantsi okwenziwa kwezitshabalalisi kumchamo wabo ().

Nangona kunjalo, imveliso yendalo inamanqanaba aphezulu e-biopesticides.

Olunye uphononongo lweolive kunye neoyile yomnquma kusetyenziswa i-organic pesticides kufumanise ukonyuka kwamanqanaba e-biopesticides rotenone, azadirachtin, pyrethrin kunye ne-copper fungicides (24).

Ezi zitshabalalisi zezinto eziphilayo zinemiphumo emibi yokusingqongileyo, ethi, kwezinye iimeko, ibe mbi kuneendlela ezizezinye ().

Abanye abantu baphikisa ngelithi into yokubulala izinambuzane inokuba yingozi ekuhambeni kwexesha kuba yenzelwe ukuba ibe neshelf enkulu kwaye inokuhlala ixesha elide emzimbeni nakwindawo esingqongileyo.

Ngamanye amaxesha kuyinyani. Nangona kunjalo, kukho imizekelo emininzi yezinambuzane zokubulala izitshabalalisi eziqhubeka ixesha elide okanye ngaphezulu kune-avareji yokubulala izinambuzane (26).

Uluvo oluchaseneyo kukuba i-organic biopesticides ihlala ingasebenzi kakuhle kunokubulala izitshabalalisi, kubangela ukuba amafama azisebenzise rhoqo nangaphezulu.

Ngapha koko, kolunye uphononongo, ngelixa i-pesticides eyenziweyo ingaphezulu kwemingcele yokhuseleko kwi-4% okanye ngaphantsi kwemveliso, i-rotenone kunye nenqanaba lobhedu bezingaphezulu komda wokhuseleko (6, 24).

Ngokubanzi, ingozi enokubakho evela kwi-synthetic and organic biopesticides ixhomekeke kwi-pesticide ethile kunye nedosi. Nangona kunjalo, zombini ezi ntlobo zinambuzane azinakubangela iingxaki zempilo kumanqanaba asezantsi afunyenwe kwimveliso.

Imveliso ye-Organic iqulethe izinto ezimbalwa zokubulala izitshabalalisi, kodwa ngakumbi ii-organic biopesticides. I-Biopesticides akunyanzelekanga ukuba ikhuseleke, kodwa zombini ezi ntlobo zinambuzane zikhuselekile kumanqanaba asezantsi afumaneka kwimveliso.

Ngaba zimbalwa izinto ezibulala izitshabalalisi kwiZakhi zofuzo eziGuquliweyo?

Ii-GMOs zizityalo ezinezakhi zofuzo ezongezwe kuzo ukuphucula ukukhula kwazo, ukusebenza ngokuchaseneyo okanye ukumelana nezinambuzane zendalo (27).

Ngokwembali, izityalo zasendle zazikhuliswa zineempawu ezingcono zokulima ngokukhetha kuphela ezona zityalo zifanelekileyo ezikhoyo.

Olu hlobo lokhetho lofuzo lusetyenzisiwe kuso sonke isityalo nakwizilwanyana ekunikezelweni kokutya kwehlabathi.

Ngokuzala, utshintsho lwenziwa ngokuthe chu kwizizukulwana ezininzi, kwaye ukuba kutheni isityalo somelele ngakumbi kuyimfihlakalo. Ngelixa isityalo sikhethelwa uhlobo oluthile, utshintsho olwenziwe kwimfuza olubangele olu phawu alubonakali kubafuyi.

Ii-GMO zikhawulezisa le nkqubo ngokusebenzisa ubuchule benzululwazi ukunika isityalo ekujoliswe kuso uhlobo oluthile lofuzo. Iziphumo ezilindelekileyo ziyaziwa kwangaphambili, njengokulungiswa kombona ukuvelisa ityhefu yokubulala izinambuzane iBt ().

Ngenxa yokuba izityalo ze-GMO ngokwendalo zinokonyuka okuthe chatha, zifuna izitshabalalisi ezimbalwa zolimo oluyimpumelelo ().

Oku akunakunceda abantu batya imveliso, kuba umngcipheko wezibulali zinambuzane ekutyeni sele uphantsi kakhulu. Nangona kunjalo, ii-GMOs zinokuyinciphisa imeko yendalo esingqongileyo kunye nempembelelo yezempilo yazo zombini izinto zokwenziwa kunye ne-organic biopesticides.

Ukuphononongwa okuninzi okubanzi kwezifundo zabantu nezilwanyana kugqiba ukuba abukho ubungqina bokuba ii-GMO ziyingozi kwimpilo (, 30, 31, 32).

Enye inkxalabo iphakanyisiwe yokuba ii-GMOs ezinganyangekiyo ne-glyphosate (Roundup) zikhuthaza ukusetyenziswa kwalo mayeza okutshabalalisa ukhula kumanqanaba aphezulu.

Ngelixa olunye uphononongo lucebisile ukuba amanqanaba aphezulu e-glyphosate anokunyusa umhlaza kwizilwanyana zaselebhu, la manqanaba ayephakame kakhulu kunalawo asetyenzisiweyo kwimveliso ye-GMO kwaye kwanalawo okuvezwa emsebenzini okanye kokusingqongileyo ().

Uphengululo lwezifundo ezininzi ezigqityiweyo ngeedosi ezikhoyo zeglyphosate zikhuselekile ().

Ii-GMO zifuna amayeza okubulala izitshabalalisi ambalwa. Oku kunciphisa umngcipheko wokonakaliswa kwezinambuzane kumafama, kubavuni nakubantu abahlala kufutshane neefama. Inani elikhulu lezifundo zibonisa ukuba ii-GMO zikhuselekile.

Ngaba kufuneka ukunqande ukutya usebenzisa i-Pesticides?

Kukho ubungqina obuninzi besayensi bokuba ukutya iziqhamo kunye nemifuno okuninzi kunezibonelelo ezininzi, (34).

Oku kuyinyani nokuba imveliso i-organic okanye ikhule ngokwesiqhelo nokuba ilungisiwe ngokwemfuzo okanye hayi (,).

Abanye abantu banokukhetha ukunqanda ukubulala izitshabalalisi ngenxa yexhala okanye impilo. Kodwa gcinani engqondweni ukuba i-organic ayithethi ukuba akukho zinambuzane.

Ukutya ukutya okulinywe kwalapha ekhaya kunokuba neenzuzo kokusingqongileyo, kodwa kuxhomekeke kwindlela ekuqhutywa ngayo kwifama nganye. Ukuba uthenga kwiifama zalapha ekhaya, cinga ngokubabuza ngeendlela zabo zokulawula (26).

Amanqanaba asezantsi amayeza okubulala izitshabalalisi afumaneka kwimveliso akhuselekile. Ukuthenga imveliso yasekhaya kunokubunciphisa okanye kungabunciphisi obu bungozi, kuxhomekeke kwindlela yokulima nganye.

Umgca osezantsi

Amayeza okubulala izitshabalalisi asetyenziswa phantse kuyo yonke imveliso yokutya yanamhlanje ukuphucula isivuno ngokulawula ukhula, izinambuzane kunye nezinye izoyikiso zokuvelisa.

Zombini izinto zokwenziwa kunye ne-organic biopesticides zinokubakho empilweni.

Ngokubanzi, amayeza okubulala izitshabalalisi alawulwa ngokungqongqo kwaye alinganiswa. Ukutya oku-organic kungaphantsi kwizibulali zinambuzane, kodwa ziphezulu kwii-organic biopesticides.

Nangona kunjalo, amanqanaba azo zombini amayeza okubulala izitshabalalisi kunye ne-organic biopesticides kwimveliso amaxesha amaninzi angaphantsi kwamanqanaba asezantsi aziwa ngokwenza ingozi kwizilwanyana okanye ebantwini.

Ngaphezulu, izibonelelo ezininzi zempilo zokutya iziqhamo kunye nemifuno zicacile kwaye ziyahambelana kumakhulu ezifundo.

Sebenzisa imikhwa yengqiqo, njengokuhlanjwa kwemveliso ngaphambi kokusetyenziswa, kodwa ungakhathazeki malunga nemichiza yokubulala izinambuzane ekutyeni.